အိမ်ခြံမြေ ဝယ်ယူသူတို့ ငွေပေးချေခြင်းဆိုင်ရာ အခွင့်အရေး
တစ်နေ့က မိတ်ဆွေတစ် ဦးနှင့် တွေ့ဆုံဖြစ်ကြသည်။
“သူငယ်ချင်းနဲ့ တွေ့မှမေး ရအုံးမယ်။ ငါ့အနေနဲ့ ဒဂုံမြို့သစ်မှာ မြေနဲ့အိမ်တစ်လုံးဝယ်ထား တယ်” မိတ်ဆွေကစကားဦးသမ်း ပါသည်။
“မှတ်ပုံတင် အရောင်းအဝယ် စာချုပ်လုပ်ထားသေးလား” ကျွန်တော်က စိုးရိမ်စိတ်ဖြင့် မေး လိုက်သည်။
“ရောင်းသူက မှတ်ပုံတင် အရောင်းအဝယ်စာချုပ် ချုပ်ဆို ပေးဖို့ဆိုပြီး ငါကရောင်းဖိုးငွေနည်း နည်းချန်ထားတယ်၊ ရှင်းရှင်းပြောရ ရင် တစ်ဆယ့်ငါးသိန်းကျပ် ချန် ထားတယ်”
“ဒီတော့ အခုဘာဖြစ်လာ သလဲ”
“ရောင်းသူက အဲဒီငွေကို အကြေချေဖို့ တောင်းနေတယ်၊ ငါကလည်း မှတ်ပုံတင်အရောင်းအဝယ် စာချုပ်မချုပ်ရသေးလို့ မ ပေးနိုင်သေးဘူး၊ စဉ်းစားပါမယ်လို့ ပြောထားတယ်၊အဲဒါဘာဖြစ်နိုင်သ လဲ”
“အရပ်စာချုပ်လို့ ပြောနေ ကြတဲ့ အရောင်းအဝယ် ကတိစာ ချုပ်ထဲမှာ မှတ်ပုံတင် အရောင်းအ ဝယ် စာချုပ် ချုပ်ဆိုပြီးမှ ကျန်ငွေ တစ်ဆယ့်ငါးသိန်းကျပ် ပေးမယ်လို့ သဘောတူညီထားတဲ့ အချက်ပါသ လား” ကျွန်တော်က မိတ်ဆွေအား မေးလိုက်ပါသည်။
“ကတိစာချုပ်ထဲမှာတော့ တိတိကျကျ ဖော်ပြထားတာပဲ၊ အခုဖြစ်နေတာက မြေဂရန် အမည် ပေါက်မှာ ကွယ်လွန်သွားကြတဲ့ သူ တို့ မိဘအမည်တွေဖြစ်နေတယ်။ သားသမီး သုံးဦး၊ အမွေဆက်ခံ ကြောင်းနဲ့ အရောင်းအဝယ် မှတ်ပုံတင် စာချုပ် ချုပ်ဆိုဖို့ မြို့တော် စည်ပင်သာယာရေး ကော်မတီ မြေယာဌာနခွဲမှာ မြေပုံလျှောက် ထားပြီး လိုအပ်တာတွေ စတင် ဆောင်ရွက်ပေးနေပြီဖြစ်တဲ့အတွက် ကျန်ငွေကို ပေးချေဖို့ တောင်းတာ ပဲဖြစ်တယ်”
“မြေနဲ့အိမ်ကကော သူ ငယ်ချင်း လက်ဝယ်ရပြီး နေထိုင် နေသလား”
“မြေနဲ့အိမ်ကိုတော့ အ ရောင်းအဝယ် ကတိစာချုပ် ချုပ် တဲ့နေမှာပဲ လက်ရောက်ရပြီ၊ အခု ငါ့သားနဲ့ချွေးမနေတယ်”
“လက်ရောက်ရပြီဆိုတော့ ရောင်းသူက ကျန်ငွေမပေးမှာ စိုး ရိမ်ပြီးတောင်းတာဖြစ်မှာပါ၊ ဒါ ကြောင့် ငွေအကြေချေပြီးရင်တော့ ဝယ်သူတွေက ရောင်းပိုင်ခွင့်ရှိသူ ထံကနေ ကိုယ်စားလှယ်လွှဲစာကို မှတ်ပုံတင်ရုံးမှာ ပြုလုပ်ရယူထား တတ်ကြတယ်”
“ဒါဆိုရင် သူတို့မောင်နှမ သုံးဦးဆီက ကိုယ်စားလှယ်လွှဲစာ ရယူလိုက်ရင် ဖြစ်တယ်ပေါ့”
“သာမန်အားဖြင့်တော့ အဆင်ပြေသွားတာပေါ့၊ ဒါပေမယ့် ဥပဒေအရ အတိအကျပြောရရင် မှတ်ပုံတင်အရောင်းအဝယ် စာ ချုပ် မပြုလုပ်မီအချိန်မှာ ဝယ်သူအနေနဲ့ အိမ်မြေကို တရားဝင်လွှဲ ပြောင်းပိုင်ဆိုင်ခြင်းမရှိသေးတဲ့အတွက် ရောင်းသူက ကျန်ငွေကို တောင်း ပိုင်ခွင့်ရှိမှာ မဟုတ်သေးဘူး၊ မှတ်ပုံတင်အရောင်းအဝယ် စာချုပ်ချုပ်ဆိုပြီး တရားဝင်လွှဲ ပြောင်းပေးပြီးမှ ကျန်ငွေကို ရပိုင် ခွင့်ရှိမှာဖြစ် ပါတယ်”
“ဒါဆိုရင် မှတ်ပုံတင် အ ရောင်းအဝယ် စာချုပ် ချုပ်ဆိုပြီးမှ ကျန်ငွေကို ပေးလို့ဖြစ်တယ်ပေါ့”
“ဒီသဘောပါပဲ။ သူငယ်ချင်းကို ရှင်းအောင် ပြောရရင် ဒီအချက်နဲ့ ပတ်သက်လို့ တရားရုံးချုပ်က ဆုံးဖြတ်ထားတဲ့ စီရင်ထုံး တစ်ခုရှိတယ်”
“ဦးချစ်မောင်ပါ ၂ ဦးနဲ့ ဒေါ်ခင်နှင်းပါ နှစ်ဦး၊ ၁၉၈၉ နှစ် မြန်မာနိုင်ငံ တရားစီရင်ထုံး စာ မျက်နှာ ၁၃” မှာ ဖော်ပြထား တယ်။
အမှုဖြစ်စဉ်မှာ ဦးချစ် မောင်၊ ဒေါ်အုန်းကြင်တို့က မန္တ လေးမြို့ရှိ ¤င်းတို့ ပိုင်မြေကွက်ကို ဒေါ်ခင်နှင်းနဲ့ ဦးရန်ရှင်းတို့အား ရောင်းချဖို့ ကတိစာချုပ်တစ်ရပ် ချုပ်ဆိုခဲ့ကြတယ်။ အဲဒီနေ့မှာပဲ ဒေါ်ခင်နှင်းတို့က ရောင်းဖိုးငွေ ကျပ် တစ်သောင်းငါးရာပေးချေပြီး ကျန်ငွေ သုံးသောင်းကျပ်ကို ၁၉၈၆ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလ ၃၁ ရက်နေ့မှာ ပေးချေမယ်လို့ ကတိပြုခဲ့ကြတယ်။ ဦးချစ်မောင်တို့က ဒေါ်ခင် နှင်း တို့ကို ရောင်းတဲ့ မြေပေါ်မှာ ဝင်ရောက်နေထိုင်ခွင့်ပြုခဲ့တယ်။ နောက်ပိုင်းမှာ ဦးချစ်မောင်တို့က ဒေါ်ခင်နှင်းတို့အပေါ် ကျန်ငွေ ကျပ် သုံးသောင်းရလိုမှုနဲ့ တရားစွဲဆိုခဲ့တာဖြစ်တယ်။ တိုင်းတရားရုံးက၊ ဦးချစ်မောင်တို့ တောင်းဆိုချက်ကို ပယ်ချလိုက်တဲ့အတွက် တရား ရုံးချုပ်ထိ အယူခံဝင်လာတဲ့ အမှုဖြစ်တယ်။
တရားရုံးချုပ်က ဆုံးဖြတ်သုံးသပ်တာကတော့ ရောင်းဖိုးငွေ ဒါမှမဟုတ် ရောင်းဖိုးကျန်ငွေ ရပိုင်ခွင့်နဲ့ ပတ်သက်လို့ ပစ္စည်း လွှဲပြောင်းခြင်း အက်ဥပဒေ ပုဒ်မ ၅၅၄ (ခ)မှာ အတိအလင်း ပြဋ္ဌာန်း ထားကြောင်း၊ ရောင်းချသည့် ပစ္စည်း၏ ပိုင်ဆိုင်မှုဟာ ဝယ်သူရဲ့ လက်ဝယ်ရောက်ရှိမှ ရောင်းချသူ မှာအခွင့်အရေးရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ တစ်နည်းအားဖြင့် အရောင်းအ ဝယ်အထ မြောက်မှသာ ရောင်း သူရဲ့ အခွင့်အရေးရမည်ဖြစ် ကြောင်း၊ ဦးချစ်မောင်နှင့် ဒေါ်ခင် နှင်းတို့ မြေအရောင်းအဝယ်မှာ မှတ်ပုံတင် အရောင်းအဝယ် စာချုပ် မချုပ်ဆိုရသေးကြောင်း၊ ပစ္စည်းလွှဲပြောင်းခြင်း အက်ဥပဒေ အရ မှတ်ပုံတင်အရောင်းအဝယ် စာချုပ် ချုပ်ဆိုရောင်းချမှသာ အ ရောင်း အဝယ် အထမြောက်မည် ဖြစ်ကြောင်း အချင်းဖြစ်မြေကို ဒေါ်ခင်နှင်းတို့ လက်ဝယ်ရရှိထား သော်လည်း မြေပိုင်ဆိုင်ခွင့်မှာ ဒေါ် ခင်နှင်း တို့ထံ တရားဝင်မ ရောက် ရှိသေးကြောင်း၊ ဥပဒေအ မြင်အရ၊ အရောင်းအဝယ် အထမ မြောက်သေးကြောင်း၊ ဦးချစ်မောင် တို့ပိုင်အဖြစ် တည်ရှိနေသေးသ ဖြင့် မြေပိုင်ဆိုင်ခွင့်မရသေးသည့် ဒေါ်ခက်နှင်းတို့ထံမှ ရောင်းချရန် သဘောတူထားသော ရောင်းဖိုး ကျန်ငွေကို တောင်းပိုင်ခွင့်မရှိသေး ကြောင်း၊ သုံးသပ်ပြီး ဦးချစ်မောင် တင်သွင်းတဲ့ အယူခံကိုပလပ်ခဲ့ပါ တယ်။
ဒါကြောင့်အိမ်ခြံမြေ အရောင်းအဝယ် ပြုတဲ့အခါမှာ မှတ်ပုံတင် စာချုပ်စာတမ်းချုပ်ဆို ဆောင်ရွက်မှသာ အရောင်းအဝယ် အထမြောက်ကြောင်း သတိ ပြုဖို့အထူးလိုအပ်တယ်။
သူငယ်ချင်းရဲ့ ကိစ္စမှာ လည်း ကတိစာချုပ်ပါအတိုင်း မှတ်ပုံ တင် အရောင်းအဝယ် စာချုပ် ချုပ် ဆိုပြီးမှ ကျန်ငွေကို ရောင်းသူထံပေး အပ်ခွင့်ရှိပါတယ်။
“ဒါဆိုရင် မှတ်ပုံတင် အ ရောင်းအဝယ် စာချုပ် ချုပ်ဆိုပေး မှ ရောင်းဖိုး ကျန်ငွေပေးအပ်မယ် ဆို ပြီး ကတိစာချုပ်ချုပ်ဆိုချက်က မှန် တယ်လို့ ဆိုရမှာပေါ့ ဒီလိုလား” မိတ် ဆွေက ကျွန်တော့်အား မေးခွန်းပြန် ထုတ်ပါသည်။
“ဥပဒေအရ ဆိုရင်တော့ ဒီလိုပဲ ဆိုရမှာပေါ့၊ ဒါပေမယ့် မှတ် ပုံတင်အရောင်းအဝယ် စာချုပ် မချုပ်ဘဲ သိပ်ကြာသွားရင်တော့ မကောင်း ဘူးပေါ့၊ ပိုင်ဆိုင်ခွင့်က မိမိ ထံမရောက်သေးလို့ ထပ်မံရောင်း ချမယ်၊ လွှဲပြောင်းမယ်၊ ပေးကမ်း မယ်ဆိုရင်တော့ အခက်အခဲတွေ ရှိနိုင်တယ်။
“ဒါကြောင့် ဘာပဲဖြစ်ဖြစ် အိမ်ခြံမြေဝယ်ရင် မှတ်ပုံတင် အ ရောင်းအဝယ် စာချုပ် ချုပ်ဖြစ် အောင် ချုပ်ပါလို့ပဲ တိုက်တွန်းချင် ကြောင်း” မိတ်ဆွေအား ရှင်းပြခဲ့ သည်။
စာဖတ်သူများလည်း ဥပ ဒေ ဗဟုသုတရစေရန် ရေးသား လိုက်ခြင်းဖြစ်ပါသည်။
ထီယု (ဥပဒေ အတိုင်ပင်ခံ)
Credit to: ဈေးကွက်ဂျာနယ်
