အရောင်းအဝယ် ကတိစာချုပ်ကို ရောင်းသူနှင့် မချုပ်ဆိုဘဲ ဂရန်အမည်ပေါက်သူနှင့် ချုပ်ဆိုမည်ဆိုလျှင်
အိမ်မြေ အရောင်းအဝယ်ပြု လုပ်တဲ့အခါ အရောင်းအဝယ် စာချုပ်ကို ရောင်းသူနဲ့ မချုပ်ဘဲ၊ ဂရန်အမည်ပေါက်သူနဲ့ ချုပ်ဆိုမယ်ဆိုရင် ဘယ်လိုဖြစ်နိုင်သလဲ၊ တရားမဝင် ပြဿနာဖြစ်နိုင်သလား”
မိတ်ဆွေတစ်ဦးက စာရေးသူထံ ရောက်လာ၍ ဆွေးနွေးခြင်းဖြစ် သည်။
“ဂရန်မြေဆိုတော့ စာချုပ်စာတမ်း မှတ်ပုံတင် အက်ဥပဒေနဲ့အညီ အရောင်းအဝယ်စာချုပ်ကို မှတ်ပုံတင်ချုပ်ဆိုမှ တရားဝင်ပြီး ပိုင်ဆိုင် ခွင့်ရမှာဖြစ်တယ်။ အခု ဘာအခက်အခဲဖြစ်နေလို့လဲ”
“စာချုပ်စာတမ်း မှတ်ပုံတင် အရောင်းအဝယ် စာချုပ်လုပ်မယ်ဆိုရင် ဝယ်ခွန်ဆောင်တာတွေရှိလာမှာပေါ့”
“ဒါကတော့ တရားဝင်ပိုင်ဆိုင်ဖို့ဆိုရင် ဥပဒေနဲ့အညီ အခွန်ဆောင် ခြင်း၊ မှတ်ပုံတင်ခ ပေးသွင်းခြင်းဆို တာတွေကတော့ ရှိမှာပေါ့”
“အမြတ်ခွန်မဆောင်မီမှာ မြေ အမည်ပေါက်ထံက ကိုယ်စားလှယ် လွှဲစာယူထားရင် မဖြစ်ဘူးလား”
“ခေတ္တခဏယာယီသဘောမျိုး ဆိုရင်တော့ ကိုယ်စားလှယ်လွှဲစာယူထားရင် မမှားဘူးပေါ့။ ဒါပေမယ့် ကြာရှည်တော့ မကောင်းဘူး။ ကိုယ်စားလှယ်ပေးထားသူက ကွယ်လွန်သွားရင် ကိုယ်စားလှယ်စာကလည်း သေသွားပြီး သုံးလို့မရတော့ဘူး။ ဥပဒေ စကားနဲ့ ပြောရရင်တော့ ပေးထားတဲ့ ကိုယ်စားလှယ်စာဟာ ပျက် ပြယ်သွားပြီဖြစ်တယ်။ မြို့တော်စည် ပင်သာယာရေး ကော်မတီကလည်း ကိုယ်စားလှယ်စာနဲ့ ဆောင်ရွက်မှု တွေအတွက် သုံးနှစ်အတွင်း ပြုလုပ် ထားတဲ့ ကိုယ်စားလှယ် လွှဲစာကိုပဲ လက်ခံဆောင်ရွက်ပေးတာတွေရှိတယ်။ သတ်မှတ်ကာလကျော်နေတဲ့ ကိုယ်စားလှယ်စာဆိုရင် အသစ်ပြန် လုပ်ဖို့ ညွှန်ကြားတယ်လို့ သိရတယ်”
“သူငယ်ချင်း ပြောချင်တာက ဂရန်အမည်ပေါက်သူနဲ့ အရောင်း အဝယ်စာချုပ် ချုပ်မယ်ဆိုရင် မှတ်ပုံတင် အရောင်းအဝယ်စာချုပ် တစ်ခါ တည်းချုပ်တာက ကောင်းတယ်လို့ ပြောတာမဟုတ်လား”
“ဟုတ်ပါတယ်။ တစ်ခါတစ်ရံမှာ မြေဂရန်အမည်ပေါက်သူက ရောင်းဖို့ ငွေမကြေမီ ကိုယ်စားလှယ် လွှဲစာပေးလိုက်ရင် နစ်နာနိုင်တယ်ဆို ပြီး မပေးတာလည်း ရှိတယ်”
“ဘယ်လိုအခြေအနေမျိုးမှာလဲ သူငယ်ချင်း”
“ဂရန်အမည်ပေါက်သူထံမှ တိုက်ရိုက်ဝယ်သူတွေမှာ ဖြစ်တတ်ကြတယ်။ ဝယ်သူတွေက စရန်အနည်း ငယ်ချပြီး ဂရန်အမည်ပေါက် ရောင်းသူထံက ကိုယ်စားလှယ်လွှဲစာယူကာ အမြတ်အစွန်းနဲ့ ထပ်မံရောင်းချတဲ့ ကိစ္စတွေရှိတတ် ကြလို့ပဲ ဖြစ်တယ်”
“အခုကိစ္စက ဂရန်အမည် ပေါက်သူထံမှ ဝယ်ထားသူက တစ်ဆင့် ထပ်ရောင်းတာဆိုတော့ ဂရန်အမည်ပေါက်ရဲ့ ကိုယ်စားလှယ်လွှဲ စာကို ရနိုင်တာပေါ့နော်”
“ပြေပြေလည်လည်ပြောဆိုပြီး ရောင်းမယ်ဆိုတဲ့ သူကတာဝန်ယူ ဆောင်ရွက်ပေးရင်တော့ ဖြစ်နိုင်ပါ တယ်”
“ဂရန်အမည်ပေါက်နဲ့ တိုက်ရိုက် စာချုပ် ချုပ်ရင် အမှန်တကယ် ရောင်းသူက အမြတ်ခွန် (ရောင်းခွန်) ဆောင်ဖို့မလိုတော့ဘူးပေါ့”
“အေးပေါ့၊ ငွေပိုက်ပြီးသူက ထွက်သွားရုံပဲ၊ ဘာတာဝန်မှ မရှိ တော့ဘူး”
“ဒါဆိုရင် မှတ်ပုံတင် အရောင်းအဝယ် စာချုပ်မချုပ်မီ အရောင်းအဝယ် ကတိစာချုပ်တော့ ချုပ်ထား ဖို့လိုမှာပေါ့နော်”
“မှန်ပါတယ်။ အမှန်တကယ် ရောင်းချမယ့်သူနဲ့ အရောင်းအဝယ် ကတိစာချုပ်ချုပ်ဆိုဖို့လိုပါတယ်။ဥပမာ စရန်ပေး စာချုပ်ချုပ်မယ်။ အဲဒီစရန်ပေး ကတိစာချုပ်ထဲမှာ ရောင်းသူက ဂရန်အမည်ပေါက်ထံမှ ကိုယ်စားလှယ်လွှဲစာ ရယူပေးမယ်။ ဂရန်အမည်ပေါက်သူနဲ့ မှတ်ပုံတင် အရောင်းအဝယ် စာချုပ်မချုပ်မီ အိမ်မြေရောင်းဖိုးငွေမည်မျှ ချန်ထားမယ်စတဲ့ တာဝန်ယူရမယ့်အပိုင်း တွေကို ထည့်သွင်းဖော်ပြလို့ ချုပ်ဆို ထားရမှာဖြစ်တယ်”
“ပွဲစားက အိမ်မြေအရောင်းအဝယ်စာချုပ် (အရပ်စာချုပ်) ကို မြေဂရန် အမည်ပေါက်နဲ့ ချုပ်ပေးမယ်။ တစ်ဆက်တည်း ဂရန်အမည်ပေါက်ထံက ကိုယ်စားလှယ်လွှဲစာ ယူထားလိုက်ပါ။ နောက်ပိုင်းမှ မှတ်ပုံတင် အရောင်းအဝယ်စာချုပ် ချုပ်ကြတာ ပေါ့လို့ ပြောတယ်။ ကိုယ်စားလှယ် စာရထားတော့ ထပ်ပြီး ရောင်းမယ်ဆိုလည်း အလွယ်တကူ ဖြစ်တယ်ဆို ပြီး ရောင်းမယ့်သူက ပြောတာတော့ ချောနေတာပဲ သူငယ်ချင်း”
“သူပြောတာမှားတယ်လို့တော့ မဟုတ်ဘူး။ ဒါပေမယ့် အခြေအနေဆိုတာ ပြောင်းလဲသွားတာတွေရှိ တတ်တယ်။ အခုအခြေအနေအရ ဂရန်အမည်ပေါက်သူနဲ့ မြေ၊ အိမ်အရောင်းအဝယ် အရပ်စာချုပ်ဆို တာက ငွေအကြေပေးချေ ရောင်းကြောင်း ချုပ်ဆိုတဲ့ စာချုပ်ဖြစ်တယ်။ ဥပဒေအရ ပြောရရင် ငွေအမှန် တကယ်မပေးဘဲ ချုပ်ဆိုကြတဲ့ ဟန် ဆောင်စာချုပ်ပဲ ဖြစ်တယ်”
“ဝယ်လိုက်တဲ့ အိမ်မြေနဲ့ ပတ်သက်လို့ တစ်စုံတစ်ခုပြဿနာရှိလာရင် ဂရန်အမည်ပေါက်သူနဲ့ ဖြေရှင်း ရမယ်ဖြစ်နေမှာပေါ့။ မဟုတ်ဘူး လား”
“အင်း အဲဒီကိစ္စမျိုးတွေရှိ လာတတ်တယ်။ ရှိမယ်လို့ တထစ်ချပြော တာမဟုတ်ဘူး။ ရှိလာခဲ့သော်လို့ ပြောတာ၊ ဥပမာ ရောင်းမယ်ဆိုတဲ့ သူက အဲဒီမြေနဲ့ အိမ်ကိုပဲ တခြား တစ်ယောက်ထံပေါင်ထားပြီး အရောင်းအဝယ်စာချုပ် (အရပ်စာချုပ်) ချုပ်ထားမယ်ဆိုရင် ဝယ်တဲ့သူငယ်ချင်းက မသိဘူးဖြစ်နိုင်တယ်။ နောက်မှ ပေါ်လာလို့ ရောင်းသူနဲ့လည်း ကတိစာချုပ် ချုပ်ဆိုမထားရင် ဘယ် သူ့ကို တရားစွဲပြီးနစ်နာကြေးတောင်း မလဲ သူငယ်ချင်း”
“ဂရန်အမည်ပေါက်နဲ့ အရောင်း အဝယ် စာချုပ်ချုပ်ထားတော့ သူ့ဆီ တောင်းရမလိုဖြစ်နေမှာပေါ့”
“ဟုတ်တယ်။ ဒါကြောင့် ဂရန်အမည်ပေါက်နဲ့ တိုက်ရိုက် စာချုပ်ချုပ်ဆိုမယ်ဆိုရင် အမှန်တကယ် ရောင်းမယ့်သူနဲ့ ဝယ်သူ မိမိကိုယ်တိုင် စရန်ပေးကတိစာချုပ်၊ ဒါမှမဟုတ် အရောင်းအဝယ်ကတိ စာချုပ်ချုပ်ကို ချုပ်ရမှာဖြစ်တယ်။ ဒါမှ ရောင်းသူ ရဲ့ တာဝန်ပိုင်းကို ထည့်သွင်းဖော်ပြ ချုပ်ဆိုပြီး ဖောက်ဖျက်ရင် ကတိ ဖောက်ဖျက်မှုအဖြစ် ဥပဒေနဲ့ အညီ ဆောင်ရွက်နိုင်မှာဖြစ်တယ်”
“တကယ်လို့ ရောင်းသူက သူနဲ့ တော့ အရောင်းအဝယ် ကတိစာချုပ် မချုပ်ပေးနိုင်ဘူးဆိုရင် ဘယ်လို ဆောင်ရွက်မလဲ”
“အဲဒါဆိုရင်တော့ စဉ်းစားရမယ် သူငယ်ချင်း။ အကောင်းဆုံးကတော့ အဲဒီအခြေနေမျိုးဆိုရင် မဝယ်တာ အကောင်းဆုံးပဲ သူငယ်ချင်း”ဟု အကြုံပြု ဆွေးနွေးလိုက်ပါသည်။
ထီယု (ဥပဒေအတိုင်ပင်ခံ)
Credit to: ဈေးကွက်ဂျာနယ်
